Świadectwo pracy – co musi zawierać ?

[:pl]

[:]

Co to jest świadectwo pracy?

Świadectwo pracy to dokument, jaki otrzymuje pracownik od swojego pracodawcy w wyniku ustania stosunku pracy (wygaśnięcie lub rozwiązania stosunku pracy). Obowiązek wydania świadectwa dotyczy każdego rodzaju umowy o pracę: umowy na czas określony, na czas nieokreślony i na okres próbny. Pracodawca wydaje świadectwo pracy w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pod warunkiem, że nie chce zawierać już kolejnego stosunku pracy z tą osobą. Zgodnie z przepisami prawa ma na to 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Co zawiera świadectwo pracy?

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, świadectwo powinno zawierać informacje dotyczące okresu zatrudnienia pracowników, zajmowanych stanowisk, etatu, trybu rozwiązania umowy o pracę, lub okoliczności zakończenia stosunku pracy.

Treść świadectwa pracy zawiera informacje odnośnie:

• okresu lub okresów i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji, 
• trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia, 
• informacji o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym,
• wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy,
• okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 361 § 1 Kodeksu pracy,
• zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 1481 § 1 Kodeksu pracy (zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej), wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał poprzedni stosunek pracy,
• urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy i wykorzystanego w tym roku,
• urlopu opiekuńczego wykorzystanego w roku, w którym ustał stosunek pracy,
• wykorzystanego urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia,
• wykorzystanego urlopu ojcowskiego,
• wykorzystanego urlopu rodzicielskiego i podstawy prawnej jego udzielenia,
• wykorzystanego urlopu wychowawczego i podstawy prawnej jego udzielenia,
• okresu, w którym pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy,
• zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 Kodeksu pracy, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy,
• liczby dni pracy zdalnej, przewidzianej w art. 6733 § 1 Kodeksu pracy (praca zdalna okazjonalna), wykonywanej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy
• liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy,
• okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych,
• okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
• wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy,
• okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty,
• należności ze stosunku pracy uznanych i niezaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych.

Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy podać także informację:

• o wysokości i składnikach wynagrodzenia, 
• o uzyskanych kwalifikacjach.

Czy świadectwo pracy należy się przy umowie zlecenie?

Zleceniobiorca zatrudniony na podstawie umowie zlecenie nie otrzymuje świadectwa pracy. Świadectwo pracy jest dokumentem, który otrzymują tylko i wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę (którą reguluje kodeks pracy). Jak wiadomo – umowy cywilnoprawne nie są regulowane i nie podlegają pod kodeks pracy, lecz pod kodeks cywilny. Zleceniobiorca ma prawo wystąpić z prośbą do pracodawcy o wydanie tak zwanego zaświadczenia o zatrudnieniu. Pracodawca może je wystawić po złożeniu właściwej prośby, jednak nie jest to jego obowiązek, ale warto o tym pamiętać. Takie zaświadczenie może przydać się w urzędzie pracy, chociażby podczas starania się o zasiłek dla bezrobotnych. Informacje zawarte w zaświadczeniu są bardzo zbliżone do informacji, jakie ma świadectwo pracy.

Termin wydania świadectwa pracy

Pracodawca jest zobowiązany do terminowego i prawidłowego wystawienia świadectwa pracy. Niedotrzymanie tego obowiązku jest uznawane za naruszenie praw pracownika i podlega karze grzywny w wysokości od 1 000 zł do 30 000 zł. Świadectwo pracy musi zawierać elementy obowiązkowe. Takimi elementami jest wymiar czasu pracy pracownika czy podstawa rozwiązania umowy. Pracodawca nie jest zobligowany do stosowania wzoru świadectwa pracy określonego w rozporządzeniu dotyczącym szczegółowej treści świadectwa pracy. Może opracować swój własny wzór, pod warunkiem że zawiera wszystkie wymagane przepisami postanowienia.

Jak już wspominaliśmy w powyższej części artykułu, obowiązkiem pracodawcy jest wydanie świadectwa pracy w ostatnim dniu umowy. Może to zrobić:

• bezpośrednio (wyda pracownikowi świadectwo pracy osobiście)
• za pośrednictwem poczty (nie później niż w ciągu 7 dni od zakończenia pracy pracownika).

Świadectwo pracy pracownikowi przysługuje bez składania specjalnego wniosku. Należy to do obowiązków pracodawcy i jest to jego zadaniem. Warto pamiętać, że pracownik ma prawo żądać wydania świadectwa pracy w momencie rozwiązania stosunku pracy. Może również zażądać świadectwa pracy dotyczącego łącznego okresu zatrudnienia na podstawie takich umów, przypadającego przed zgłoszeniem żądania wydania świadectwa pracy. Pracodawca ma obowiązek wydać świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia pisemnego wniosku pracownika. Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się z pracodawcą.

Sprostowanie świadectwa pracy

W przypadku, gdy świadectwo pracy okaże się niekompletne lub informacje zawarte w nim będą błędne, pracownik może w ciągu 14 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić do pracodawcy z prośbą o jego sprostowanie. Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracownik może zwrócić się do pracodawcy w ciągu 14 dni od otrzymania dokumentu w celu poprawienia jego treści. Pracodawca ma następnie 7 dni na ustosunkowanie się do wniosku. Może on zgodzić się na sprostowanie i wydać nowe świadectwo pracy lub odrzucić wniosek, informując pracownika o swojej decyzji. W przypadku odrzucenia wniosku, pracownik ma kolejne 14 dni na złożenie pozwu do sądu pracy w celu żądania sprostowania świadectwa pracy. Jeśli sąd uwzględni pozew, pracodawca jest zobowiązany do wydania nowego świadectwa pracy w ciągu maksymalnie 3 dni od momentu uprawomocnienia się wyroku. Jeżeli pracodawca nie spełni tego obowiązku, pracownik może wystąpić do sądu pracy żądając nałożenia na niego takiej odpowiedzialności.

Dodatkowo, co bardzo ważne, pracodawca do korekty świadectwa pracy powinien załączyć pismo, w którym podaje informacje dotyczące tej korekty.

Niewydanie świadectwa pracy

Przepisy prawa jasno wskazują, że pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy. Jeśli go nie wyda celowo, lub chociażby przez przypadek pracownik może wystąpić do sądu pracy i zażądać od pracodawcy jego wydania. Jeśli będzie to niemożliwe (chociażby w przypadku likwidacji firmy) uprawnienia pracownicze mogą być ustalone przez sąd na wniosek pracownika. W przypadku opóźnienia lub wystawienia nieprawidłowego świadectwa pracy, pracownik może ubiegać się o odszkodowanie. Wysokość rekompensaty wynosi równowartość wynagrodzenia za okres, w którym pracownik był bez pracy z tego powodu, jednak nie dłużej niż 6 tygodni. Gdy sąd pracy przyznaje odszkodowanie, wiąże się to z nakazem wprowadzenia zmian w świadectwie pracy.

Czytaj też: Zwolnienie lekarskie a umowa zlecenie

Duplikat świadectwa pracy

W świadectwie pracy zamieszcza się wiele istotnych informacji o pracowniku. Sporządzone świadectwo pracy pełni dość ważną rolę dla osoby poszukującej pracy. Posiada ono ogromne znaczenie, gdy pragniemy podjąć nową pracę lub skorzystać z zabezpieczeń emerytalnych. Jednak co się stanie, gdy pracownik niefortunnie utraci oryginał swojego świadectwa pracy? Co w sytuacji, kiedy w wyniku zdarzeń losowych pracownik utraci oryginał świadectwa pracy? Nie ma powodu do niepokoju – pracodawca ma możliwość wystawienia duplikat świadectwa pracy na wniosek pracownika, jeśli pracownik zgubi świadectwo. Należy jednak pamiętać, że istnieje określony czasowy limit na wydanie odpisu świadectwa pracy. Niemniej jednak, przyjmuje się, że duplikat powinien zostać wystawiony tak szybko, jak to tylko możliwe.

Nowe świadectwo pracy 2023  – co się zmienia?

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało nowy wzór świadectwa pracy, który obowiązuje od 23 maja 2023 r. Zmiany te wynikają z nowelizacji kodeksu pracy i wprowadzenie w życie tzw. dyrektywy rodzicielskiej oraz dyrektywy work life balance. Przypomnijmy, że polegały one na przyznaniu pracownik 24 dni pracy zdalnej okazjonalnej oraz wprowadzenie całkowicie nowych urlopów. Wśród nich jest 5 dni urlopu opiekuńczego oraz 2 dni zwolnienia z pracy z powodu siły wyższej.

Nowe świadectwo pracy to nałożenie nowych obowiązków dla pracodawców. Nowelizacja kodeksu pracy to więcej informacji do uwzględnienia w świadectwach pracowniczych. Pracodawca w nowym świadectwie jest zobowiązany podać liczbę dni, jaką pracownik wykonuje przy okazjonalnej pracy zdalnej w danym roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy. Dzięki temu kolejny pracodawca, który zatrudni pracownika w tym samym roku kalendarzowym będzie mógł ustalić dni, któremu pozostały osobie zatrudnionej do wykorzystania w przypadku okazjonalnej pracy zdalnej. Oprócz tego przez nowe świadectwo pracy, będzie można ustalić pozostałe dni:

• przysługującym wymiarze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, czyli w pilnych sprawach rodzinnych (maksymalnie 2 dni lub 16 godzin w roku),
• przysługującym wymiarze urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny, który takiej opieki wymaga z przyczyn medycznych (maksymalnie 5 dni w roku).