Style zarządzania przedsiębiorstwem — jakie są?

Zarządzanie zespołem to bardzo ważne zadanie, od którego zależy efektywność pracy, satysfakcja pracowników oraz osiągnięcie celów organizacyjnych. Odpowiednie podejście do zarządzania może znacznie poprawić komunikację w zespole. Jakie są style zarządzania przedsiębiorstwem? Jak wybrać styl zarządzania? Czy istnieje najlepszy model zarządzania?

SPIS TREŚCI

• Zarządzanie — na czym polega?
• Jakie są podstawowe style kierowania?
• Jak zarządzać ludźmi?

Zarządzanie — na czym polega?

Zarządzanie to proces planowania, organizacji, kierowania i kontrolowania działań w organizacji. Polega na pilnowaniu porządku i rozwiązywaniu problemów. Działania te mają doprowadzić do prawidłowego funkcjonowania firmy i osiągania przez nich wyznaczonych celów. W każdej organizacji potrzebna jest osoba do zarządzania innymi, aby nie doprowadzić przedsiębiorstwa do chaosu i niekorzystnych wyników. Bez względu na charakter organizacji, prawie wszędzie znajdziemy kierownika, menadżera bądź team leadera, który dba o prawidłowy przepływ informacji.

Zarządzanie to dosyć obszerny termin, który odnosi się do wielu kategorii. Oprócz zarządzania ludźmi można zarządzać również emocjami, finansami, ryzykiem, jakością, konfliktami i kulturą.

Jakie są podstawowe style kierowania?

Kluczowym czynnikiem, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa jest odpowiednie zarządzanie. Od umiejętności lidera wiele zależy, np. efektywność pracy, motywacja pracowników czy wyniki finansowe firmy. Złe zarządzanie lub jego brak może doprowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, które mogą na długo pozostać problematyczne dla firmy. Warto więc poznać główne style zarządzania ludźmi, aby móc wybrać jeden odpowiadający potrzebom firmy. Jakie są podstawowe style zarządzania w organizacji?

Autokratyczny styl zarządzania

Zwany jest również stylem autorytarnym. Polega na stawianiu władzy na jednym z kierowników, który ma pełnić rolę autorytetu dla innych. Lider podejmuje decyzje samodzielnie i narzuca je reszcie zespołu. Sam tworzy wizję, do której zespół ma dążyć. Podwładni nie mają zbyt dużej swobody i możliwości wprowadzania zmian. Zadania są ściśle określone przez kierownika, a pracownik ma je skutecznie wykonywać. Ten rodzaj zarządzania polega głównie na wydawaniu poleceń, do których pracownicy mają się bezwzględnie stosować. Jest to jasna struktura organizacji, w której ostateczne decyzje podejmuje sam zarządzający. Kierownik skupiony jest jednak bardziej na zadaniach niż na ludziach, przez co może prowadzić do dystansu między pracownikami. Podwładni nie mają możliwości wykazywania inicjatywy, czy przedstawiania swoich pomysłów.

Zalety i wady stylu autokratycznego

Zalety:

• Szybkość podejmowania decyzji, ponieważ nie są one konsultowane z pracownikami. To kierownik wydaje ostateczną decyzję.
• Ścisły podział zadań, przez co każdy z pracowników wie, co ma robić. Lider z łatwością może kontrolować pracowników oraz widzi, którzy z nich niesumiennie wykonują swoje obowiązki. Dzięki temu może rzadko dochodzić do nieporozumień.
• Tego typu zasady mogą być atrakcyjne dla pracowników, którzy nie chcą czuć odpowiedzialności i wolą, jak ktoś wyżej podejmuje decyzje. Często też taki styl zarządzania pracownikami wykorzystuje się przy nowych pracownikach, którzy dobrze nie znają jeszcze swoich obowiązków.
• Styl kierowania organizacją w sposób autokratyczny sprawdza się w przypadku prostych prac, niewymagających kreatywności, czy poszczególnych kwalifikacji.
• Autokratyczny styl kierowania sprawdzi się w przypadku zadań wykonywanych pod dużą presją czasową.

Wady:

• Autorytarny styl zarządzania może negatywnie wpływać na atmosferę w zespole. Pracownicy mogą czuć się stłamszeni, bez możliwości rozwoju czy wyrażania własnego zdania. Wykonują pracę w sposób mechaniczny, nie mają możliwości zaspokajania własnych potrzeb, ani rozwijania swojego potencjału.
• Autokratyczny styl przywództwa może również wpływać na obniżenie satysfakcji i motywacji pracowników. Przez dużą kontrolę mogą czuć się osaczeni i że jest na nich nakładana duża presja na wyniki.
• Pracownicy mogą nie chcieć identyfikować się z firmą, przez co łatwiej o większą rotację. Narastająca frustracja z pracy może prowadzić do wypalenia zawodowego, a więc też obniżenia efektywności.
• Ograniczony wpływ na procesy i wyniki pracy może sprawić, że pracownicy nie będą czuć się odpowiedzialni za sukcesy i porażki firmy.
• Ostateczna decyzja należy do lidera. Brak konsultacji z zespołem może zwiększyć ryzyko podejmowania błędnych decyzji.

Czytaj też: Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę?

Czytaj też: Zwolnienie lekarskie a umowa zlecenie

Demokratyczny styl zarządzania

Zwany również stylem partycypacyjnym. Uznawany jest za najbardziej uniwersalny i zrównoważony. Polega na włączaniu pracowników w proces podejmowania decyzji oraz zachęcaniu do aktywnego udziału w zarządzaniu organizacją. W tym modelu kierownictwo współpracuje z zespołem, słucha ich opinii i uwzględniają ich sugestie, co prowadzi do bardziej zaangażowanego środowiska pracy. Kierownik traktuje poddanych jak swoich partnerów, czy współpracowników. Zwraca uwagę na ich pomysły i ewentualne uwagi. Daje im większą swobodę działania, pozwala na wyrażanie siebie i swojego zdania. Dba również o atmosferę w zespole, stara się budować wspólnie kulturę organizacyjną firmy opartą na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Lider stara się również wspierać pracowników w rozwoju, daje im pole do popisu i do wyrażania kreatywności.

Zalety i wady stylu demokratycznego

Zalety:

• Demokratyczny styl kierowania na dłuższą metę jest jednym z najbardziej efektywnych stylów zarządzania. Daje dużą swobodę pracownikom, którzy czują się ważni i chętni do dalszego rozwoju.
• Demokratyczny styl zarządzania ludźmi wpływa na pozytywną atmosferę w zespole. Ludzie chętniej się ze sobą integrują oraz mają lepsze relacje ze swoim przełożonym. To przekłada się na większą satysfakcję i zaangażowanie z pracy.
• Pracownicy chętniej identyfikują się z wartościami i celami firmy, przez co w firmie odnotowuje się niższą rotację. Kierownicy sprawiają, że pracownicy rzadziej odchodzą, a pozytywny wizerunek firmy odbija się na tym, że jest więcej kandydatów chętnych do pracy.
• Zarządzanie firmą w stylu demokratycznym sprawdzi się w przypadku organizacji opartych na grupowym działaniu. Chętniej wybierają go pracownicy o konkretnych umiejętnościach, które będą mogli w firmie rozwijać oraz tacy, którzy chcą czuć się w pracy niezależni.

Wady:

• Jedną z największych wad tego stylu zarządzania przedsiębiorstwem jest długi czas podejmowania decyzji. Przechodzi ona przez kilka osób, przez co może opóźniać pewne procesy w firmie.
• Problemem może być również zbyt duża ilość osób do podejmowania decyzji, które mogą mieć różne zdania i opinie. Może to wpływać negatywnie na atmosferę w zespole i prowadzić do konfliktów.
• Dany styl zarządzania firmą może doprowadzić również do małej dyscypliny u niektórych pracowników. Ciężej jest znaleźć przyczynę problemów, ponieważ zadania nie są jasno określone. Każdy z pracowników ma jakiś wkład do firmy, ale ostatecznie wiele działań jest podejmowanych wspólnie. Trudno wtedy o znalezienie przyczyny problemu i tego, kto pracuje niesumiennie.
• Demokratyczny styl zarządzania może być odbierany negatywnie przez osoby, które nie mają dużych kwalifikacji, ani nie są odpowiednio kreatywni. Osoby, które nie chcą podejmować inicjatywy, ani czuć się odpowiedzialne mogą źle czuć się w takim środowisku pracy.

Czytaj też: Staż pracy — czym jest? Jak go obliczyć?

Czytaj też: Metoda kaizen jako sposób na sukces

Liberalny styl zarządzania

Polega na minimalnym ingerowaniu lidera w działania zespołu. Kierownik pozostawia swoim pracownikom dużą swobodę stylu pracy czy podziału obowiązków. Nie kontroluje sposobu wykonywania zadań, nie ocenia pracowników, a także nie uczestniczy w bieżących operacjach ani w codziennych decyzjach zespołu. Jego rola polega na zapewnianiu odpowiednich materiałów i narzędzi do pracy. W pewnym sensie pełni rolę koordynatora, który udziela się tylko w przypadku problemów lub jeśli zespół sam się do niego zwraca. Pracownicy nie dostają informacji zwrotnych, nie są też nagradzani za swoje osiągnięcia, co może również doprowadzić firmę do chaosu.

Zalety i wady stylu liberalnego

Zalety:

• Liberalny styl zarządzania może wpływać na satysfakcję z pracy osób, które lubią same podejmować ważne decyzje. Kierownik daje dużą swobodę działania, przez co pracownicy mogą być bardziej zaangażowani, bo będą czuli, że to coś ich własnego.
• Decyzje zarządcze podejmują pracownicy, a sam kierownik jest gdzieś w ich tle. Pracownicy mają możliwość rozwijania swoich umiejętności i kompetencji poprzez samodzielne rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji. To może wpływać na ich zwiększoną motywację do pracy.

Wady:

• Funkcjonowanie stylu liberalnego może doprowadzić do braku organizacji i chaosu. Nie ma żadnej osoby nadzorującej wszystkie działania w firmie, co może przełożyć się na brak efektywności pracy.
• Niektórzy pracownicy mogą radzić sobie lepiej przy dużej swobodzie działań, podczas gdy inni mogą mieć trudności z samodzielnym zarządzaniem swoją pracą. Nie każdy z pracowników chce w taki sposób pracować, bo nie każdy może czuć się na siłach czuć dużą odpowiedzialność.
• W sytuacjach, gdy coś pójdzie nie tak, trudniej jest przypisać odpowiedzialność za błędy lub problemy.
• Brak nadzoru i kontroli może prowadzić do spadku efektywności pracy, szczególnie w zespołach wymagających większego wsparcia i koordynacji.
• Pracownicy mogą czuć się zagubieni lub przytłoczeni brakiem wyraźnych wskazówek i wsparcia ze strony menedżera.
• Istnieje ryzyko, że pracownicy będą mieli obniżoną motywację do działania, ponieważ nie dostają informacji zwrotnych, ani nie są doceniani za swoją pracę.

Jak zarządzać ludźmi?

Zarządzanie zespołem wymaga od liderów wiele wyzwań oraz umiejętności dostosowywania się do różnych sytuacji i potrzeb pracowników. Liderzy muszą skutecznie komunikować się z zespołem, motywować i inspirować pracowników, rozwiązywać konflikty, a także podejmować decyzje, które wpływają na rozwój i sukces całej organizacji. Ponadto, zarządzanie zespołem wymaga stałego doskonalenia własnych umiejętności przywódczych oraz zdolności do budowania zaufania i współpracy w zespole. Metody zarządzania przedsiębiorstwem są rózne, wymagają od kierownika elastyczności i umiejętności dostosowania stylu przywództwa do specyficznych potrzeb zespołu oraz sytuacji rynkowej.

Sprawdź też: 10 sposobów jak motywować pracowników?