Fluktuacja kadr — jak ją ograniczać?

Fluktuacja pracowników, nazywana również rotacją kadr, to zjawisko, które dotyka organizacje na różnych poziomach i może mieć istotny wpływ na ich funkcjonowanie. Czym dokładnie jest fluktuacja kadr? Jak zapobiegać dużej fluktuacji pracowników? Jak zmierzyć poziom fluktuacji kadr?

SPIS TREŚCI

• Fluktuacja kadr — co to jest?
• Jakie są rodzaje rotacji pracowników?
• Co wpływa na fluktuację w organizacji?
• Negatywne konsekwencje fluktuacji kadr
• Jak badać fluktuację w organizacji?
• Jak ograniczać rotację pracowników?

Fluktuacja kadr — co to jest?

Fluktuacja to inaczej rotacja pracowników. Odnosi się do ilości pracowników, którzy opuszczają daną firmę w określonym czasie w stosunku do całkowitej liczby pracowników. Fluktuacja kadr może obejmować różne sytuacje, takie jak rezygnacje, zwolnienia, przejścia na emeryturę lub inne formy zakończenia zatrudnienia. Często również dotyczy przemieszczania się pracowników w strukturach organizacji. Może być traktowana pozytywnie lub negatywnie.

Analiza fluktuacji kadr jest ważnym narzędziem w zarządzaniu zasobami ludzkimi, które pomaga zrozumieć dynamikę zatrudnienia w firmie. Wysoka fluktuacja kadr może sygnalizować różne problemy, takie jak niezadowolenie pracowników, brak zaangażowania, czy problemy w zakresie kultury organizacyjnej. Z kolei niska fluktuacja może wskazywać na stabilność kadrową i pozytywne warunki pracy.

Jakie są rodzaje rotacji pracowników?

Fluktuacja kadr stanowi ważny wskaźnik zdolności organizacji do przyciągania, zatrzymywania oraz rozwijania utalentowanych pracowników. Można wyróżnić kilka rodzajów rotacji pracowników:

• rotacja dobrowolna (fluktuacja dobrowolna) — pracownicy decydują się opuścić organizację dobrowolnie, często z powodu znalezienia lepszych ofert pracy, niezadowolenia z warunków pracy czy chęci rozwoju zawodowego.
• rotacja niedobrowolna — są to zwolnienia z przyczyn związanych z decyzją pracodawcy, takie jak restrukturyzacja firmy czy redukcja zatrudnienia.
• fluktuacja dysfunkcjonalna — dotyczy zjawiska, w którym dobrze wykwalifikowani pracownicy odchodzą i zastępowani są za osoby początkujące.
• fluktuacja funkcjonalna — związana jest z odejściem słabszych pracowników, którzy nie potrafili odnaleźć się w firmie, a na ich miejsce zostali zatrudnieni pracownicy z większym doświadczeniem. Jakie konkretne rodzaje fluktuacji kadr możemy wyróżnić?
• redukcja personelu
• zwolnienie dyscyplinarne
• starzenie się pracownika
• choroba pracownika bądź śmierć
• przejście na emeryturę lub rentę
• wygaśnięcie umowy
• realizacja przedsięwzięcia
• likwidacja stanowiska

Czytaj też: Skróty stanowisk — co oznaczają?

Czytaj też: Skuteczna rekrutacja — czyli jak rekrutować kandydatów?

Co wpływa na fluktuację w organizacji?

Na proces fluktuacji kadr wpływa wiele czynników, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:

• kultura organizacyjna,
• małe możliwości rozwoju,
• niskie wynagrodzenia, brak podwyżek, premii,
• zła atmosfera pracy,
• sytuacja na rynku pracy,
• zbyt duża ilość obowiązków,
• brak benefitów,
• lepsze oferty konkurencji,
• duża presja i stres,
• słabe zarządzanie personelem,
• brak work-life balance,
• zmiany związane z organizacją pracy.

Negatywne konsekwencje fluktuacji kadr

Fluktuacja kadr może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji dla organizacji. Jej skutki mogą wpływać na efektywność, stabilność i reputację przedsiębiorstwa. Jest to zjawisko normalne dla rynku pracy, dopóki nie występuje w nadmiarze. Jego nadmierne występowanie może stwarzać liczne wyzwania dla zarządzania personelem oraz prowadzić do szeregu negatywnych konsekwencji:

• koszty finansowe — proces rekrutacji i szkolenia nowych pracowników wiąże się z nakładem finansowym. Fluktuacja zwiększa te wydatki, zarówno w zakresie ogłaszania ofert pracy, przeprowadzania procesu rekrutacyjnego, jak i szkolenia nowego personelu.
• utrata doświadczenia i wiedzy — odejście doświadczonych pracowników oznacza utratę wiedzy specjalistycznej i doświadczenia, co może wpływać na efektywność operacyjną organizacji.
• zakłócenia w pracy zespołu — częste zmiany w składzie zespołu mogą prowadzić do chaosu i efektywnej współpracy. Nowi pracownicy mogą potrzebować czasu na dostosowanie się do nowego środowiska pracy, co może wpływać na produktywność.
• Brak łączności — rekrutacja i dostosowywanie nowego pracownika do środowiska pracy zajmuje czas. W międzyczasie nieobsadzone stanowiska mogą prowadzić do przeciążenia pozostałych pracowników, co może wpływać na ich efektywność.
• Problem z reputacją — częsta fluktuacja może budzić wątpliwości wśród klientów, partnerów biznesowych, ale głównie wśród kandydatów do pracy, co do stabilności i wiarygodności firmy.

Jak badać fluktuację w organizacji?

Badanie fluktuacji polega na zbieraniu, analizowaniu i interpretowaniu danych dotyczących ruchu pracowników w organizacji. Celem jest zrozumienie, dlaczego pracownicy opuszczają firmę, jakie są czynniki wpływające na ich decyzje oraz jakie skutki fluktuacji wywołuje w strukturze organizacyjnej. Istnieje wiele wzorów, które pozwalają na obliczenie wskaźnika rotacji pracowników. Nie wiesz, jak obliczyć wskaźnik rotacji? Poniżej przedstawiamy najbardziej ogólny z nich:

Źródło: Smart Lunch

Jak ograniczać rotację pracowników?

Ograniczanie fluktuacji kadr może być bardzo cenne dla organizacji, które mają problem z dużą rotacją pracowników. Wpływa ona negatywnie na całe przedsiębiorstwo, a więc bardzo cenna jest umiejętność jej ograniczania. Jak minimalizować fluktuację pracowników? Co można zrobić?

• planować atrakcyjne wydarzenia, integracje,
• budować relację ze swoimi pracownikami,
• dać możliwość awansu i wskazać, jak mogą do niego dążyć,
• jasno zaplanować podział obowiązków,
• monitorować raporty płacowe, tak aby były zgodne z rynkiem pracy,
• zapewnić dobre warunki finansowe, system premiowy,
• wskazać możliwości rozwoju,
• poprawić kultury organizacyjnej,
• zrozumieć potrzeby pracowników.

W dzisiejszym szybkim tempie życia pracodawcy mają duże wyzwanie, aby zatrzymać na długo pracowników. Duża fluktuacja kadr może być bardzo problematyczna dla organizacji i wpływać na produktywność, wydajność całej firmy. Warto znać przyczyny fluktuacji pracowników, aby móc z nią walczyć i ograniczać na tyle, aby nie szkodziła przedsiębiorstwu. Organizacje, które podejmują aktywne działania w zakresie retencji pracowników, nie tylko zyskują na efektywności, ale również budują pozytywną reputację jako pracodawcy, co przyczynia się do długofalowego sukcesu na rynku pracy.

Sprawdź też: Employee value proposition — dlaczego jest ważne?