Pracoholizm — objawy, przyczyny, jak sobie radzić?

[:pl]

[:]

SPIS TREŚCI:

• Czym jest pracoholizm?
• Fazy pracoholizmu
• Jakie są przyczyny pracoholizmu?
• Charakterystyka pracoholizmu — jakie są objawy pracoholizmu?
• Jakie są konsekwencje zdrowotne pracoholizmu?
• Śmierć z przepracowania
• Jak pomóc pracoholikowi?
• Jak radzić sobie z pracoholizmem?
• Jak leczyć pracoholizm?
• Test na pracoholizm

Czym jest pracoholizm?

Pracoholizm to termin używany do opisania obsesyjnej potrzeby pracy i jej nadmiernego poświęcania, które prowadzi do negatywnych konsekwencji zdrowotnych, społecznych i osobistych. Osoby pracoholikami charakteryzują się skłonnością do poświęcania nieproporcjonalnie dużo czasu i energii na pracę kosztem innych aspektów życia, takich jak rodzina, przyjaciele, zdrowie czy czas wolny.

Termin ten po raz pierwszy został użyty w 1968 roku przez psychologa Wayne’a Oates’a, który określił zachowania ludzi, dla których praca jest w życiu najważniejsza. Stworzył definicję uzależnienia od pracy na wzór uzależnienia od alkoholu, aby podkreślić jego negatywny charakter.

Należy pamiętać, że nie każda osoba, która dużo pracuje jest pracoholikiem. Oczywiście głównym kryterium tego schorzenia jest

Fazy pracoholizmu

Pracoholizm, podobnie jak wiele innych uzależnień, może przebiegać przez różne fazy. Nie każda osoba doświadcza wszystkich tych faz, a tempo przejścia między nimi może być różne. Niemniej jednak, istnieją pewne etapy, które często można zauważyć u osób cierpiących na pracoholizm. Jakie mogą być pierwsze objawy pracoholizmu?

Fazy pracoholizmu można podzielić na: fazę wstępną, fazę krytyczną, fazę chronicznego uzależnienia. Początkiem pracoholizmu może być perfekcjonizm i nadmierne zaangażowanie w pracę. Osoba uzależniona od pracy chętnie chwali się swoimi wynikami i mocno brnie w to, aby być najlepsza. Na samym początku mogą pojawiać się bóle głowy i mniejsza chęć na uczestniczenie w spotkaniach towarzyskich.

W drugiej fazie pracoholizmu uzależniony nie ma całkowicie ochoty spędzanie czasu wolnego w inny sposób niż praca, dochodzą również do tego objawy somatyczne takie jak: drażliwość, problemy z koncentracją, agresja, problemy z pracą w grupie itp. Może mieć nudności, zawroty głowy.

Trzecia faza pracoholizmu to silne stany lękowe, psychozy, fizyczne problemy z organizmem. Do uzależnionego dociera, że coś jest nie tak, znajomi się odwracają, a rodzina na tym traci. Wówczas często dochodzi do rozwodów lub gróźb związanych z odejściem. W skrajnych przypadkach, pracoholizm może prowadzić do utraty pracy lub innych poważnych konsekwencji zawodowych, co może być szokiem dla osoby.

Jakie są przyczyny pracoholizmu?

Pracoholizm, podobnie jak wiele innych uzależnień, może mieć różne przyczyny, które zazwyczaj są wynikiem wielu czynników. Skąd bierze się pracoholizm? Co go powoduje?

• obsesyjno-kompulsyjna osobowość
• perfekcjonizm
• wysokie ambicje
• wysoki poziom neurotyczności
• presja zawodowa
• lęk przed porażką
• niskie poczucie własnej wartości pracoholika
• problemy osobiste
• zaburzenia psychiczne
• kultura w miejscu pracy (zbyt duży nacisk na wyniki, promowanie nadmiernej pracy)
• charakter pracy
• środowisko rodzinne
• wpływ osobowości

Czytaj też: Jak zwiększyć zaangażowanie pracowników?

Czytaj też: Zwolnienie lekarskie a umowa zlecenie

Charakterystyka pracoholizmu — jakie są objawy pracoholizmu?

Objawy pracoholizmu mogą być różnorodne i różnią się w zależności od osoby oraz stopnia zaawansowania problemu. Jak wygląda pracoholizm? Jak może się objawiać pracoholizm?

• problemy ze snem
• brak work life balance czyli równowagi między pracą a życiem prywatnym
• objawy lękowe
• skurcze mięśni
• bóle żołądka
• bóle głowy, bóle kręgosłupa
• obsesyjna potrzeba ciągłego wykonywania pracy
• przymus pracy kosztem zdrowia
• brak czasu wolnego dla pracoholika
• niewykorzystywanie urlopu
• branie wszystkich obowiązków na siebie
• niepokój i panika po opuszczeniu pracy
• zabieranie pracy do domu
• brak zadowolenia z efektów pracy
• wahania nastroju, drażliwość
• ciągłe mówienie o pracy
• problemy z używkami takimi jak: kawa, kofeina, alkohol
• przejmowanie się każdym popełnionym w pracy błędem
• życie prywatne pracoholika nie istnieje
• praca kosztem rodziny
• praca kosztem życia towarzyskiego
• praca kosztem rozwoju osobistego
• praca kosztem satysfakcji z życia i praca kosztem poczucia spełnienia
• źródło motywacji (np. pieniądze)

Jakie są konsekwencje zdrowotne pracoholizmu?

Pracoholizm, czyli nadmierne poświęcanie się pracy, może mieć poważne konsekwencje zdrowotne zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Jakie mogą być konsekwencje pracoholizmu?

• problemy z relacjami w pracy
• zaniedbywanie relacji z rodziną i bliskimi
• negatywne konsekwencje dla firmy takie jak: popełnianie błędów, gorsze wyniki w pracy
• wypalenie zawodowe
• chroniczne zmęczenie
• obniżona odporność
• uzależnienia
• problemy ze zdrowiem psychicznym
• problemy ze zdrowiem fizycznym: słabsze serce, problemy z układem pokarmowym i kręgosłupem

Śmierć z przepracowania

W ekstremalnych przypadkach pracoholizm i przepracowanie może doprowadzić nawet do śmierci. Są to rzadkie incydenty, ale zdarzają się, głównie w krajach azjatyckich. W Japonii śmierć z przepracowania doczekało się nawet swojej nazwy: karōshi. Co roku w tym kraju umiera ogromna liczba osób. Ich styl życia i system pracy często nie jest humanitarny ani proludzki.

Czytaj też: Zwolnienie dyscyplinarne — jakie są konsekwencje?

Jak pomóc pracoholikowi?

Pomoc pracoholikowi jest istotna, aby zapobiec pogłębianiu się problemu i poprawić jakość jego życia. Często osoba uzależniona od pracy sama nie widzi, że dzieje się z nią coś złego. Dopiero jak nie potrafi normalnie funkcjonować, może zauważyć, że coś jest nie tak. Doprowadzenie do takiego stanu jednak zawsze ma poważne konsekwencje zdrowotne. Osoby, które mogą podejrzewać pracoholizm u siebie, często go maskują. Dlatego bardzo ważna jest pomoc bliskiej osoby. Jak można pomóc pracoholikowi?

• uświadomienie problemu — pierwszym krokiem jest zrozumienie, że osoba cierpi na pracoholizm. Zwróć uwagę na objawy, takie jak nadmierna ilość czasu poświęcana na pracę, chroniczne zmęczenie, problemy w życiu osobistym czy zdrowotne, a także izolację społeczną.
• łagodna rozmowa — staraj się otwarcie rozmawiać z pracoholikiem o jego zachowaniach i obawach. Postaraj się być wyrozumiały i wsłuchaj się w jego punkt widzenia.
• zapewnij wsparcie — wyraź swoje zainteresowanie i gotowość do pomocy. Daj do zrozumienia, że nie jest sam w tym problemie i że jesteś gotów go wesprzeć.
• wspólne tworzenie planu — razem z pracoholikiem możecie stworzyć plan zmiany zachowań. Plan ten może obejmować ustalenie godzin pracy, zapewnienie czasu na odpoczynek i relaks, a także pracę nad równowagą między pracą a życiem osobistym.
• cierpliwość — leczenie pracoholizmu może być długotrwałe i wymagać cierpliwości. Osoba cierpiąca na pracoholizm może doświadczyć nawrotów, więc ważne jest, aby być obok niej i oferować wsparcie w trudnych momentach.
• wspieranie zdrowego stylu życia — zachęcaj pracoholika do zdrowego stylu życia, w tym do regularnej aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania i dbania o sen.

Jak radzić sobie z pracoholizmem?

Radzenie sobie z pracoholizmem może być wyzwaniem, ale istnieją skuteczne strategie i kroki, które można podjąć, aby przezwyciężyć ten problem. Jak walczyć z pracoholizmem?

• Zbadaj źródło problemu – to najważniejszy punkt, który pozwoli zwalczyć pracoholizm. Zastanów się nad swoimi zachowaniami i konsekwencjami, jakie ma pracoholizm w Twoim życiu.
• Zwróć się o pomoc – Nie próbuj radzić sobie z pracoholizmem sam. Znajdź wsparcie u bliskich, przyjaciół lub lekarza. Terapeuta lub psycholog może pomóc Ci zrozumieć przyczyny pracoholizmu i opracować strategie leczenia.
• Ustal priorytety – zastanów się nad swoimi priorytetami w życiu. Co jest naprawdę ważne dla Ciebie? Skoncentruj się na budowaniu równowagi między pracą a życiem osobistym.
• Planuj czas wolny – wprowadź do swojego życia czas na odpoczynek i relaks. To może obejmować hobby, sport, czas spędzony z rodziną i przyjaciółmi, czy nawet chwilę na samotność.
• Ustal granice – określ godziny pracy i trzymaj się ich. Wyznacz granice między pracą a życiem osobistym, aby uniknąć nadmiernego zaangażowania w pracę.

Jak leczyć pracoholizm?

Pracoholizm to stan psychiczny, który powinno się leczyć, jeśli samemu nie da się z tym poradzić. Jeśli czujesz, że ilość wykonywanej pracy jest większa niż powinna, warto poszukać źródła problemu. Nadmierna praca jest często pragnieniem ucieczki od problemów osobistych lub rodzinnych i może mieć poważne konsekwencje. Popaść w pracoholizm nie jest trudno, jeśli stawia się wysokie oczekiwania wobec siebie. Jak wygląda leczenie pracoholizmu?

Leczenie pracoholizmu jest procesem, który może obejmować różne strategie terapeutyczne i wsparcie psychologiczne. Skuteczne leczenie pracoholizmu zwykle uwzględnia zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne tego problemu. Najczęściej w leczeniu pracoholizmu stosuje się:

• terapia indywidualna — zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, może być skuteczną formą leczenia pracoholizmu. Terapeuta pomaga pracoholikowi zrozumieć przyczyny jego zachowań, identyfikować negatywne myśli i nawyki oraz uczyć skutecznych strategii radzenia sobie z przesadnym zaangażowaniem w pracę.
• terapia grupowa — udział w takiej formie terapii może być pomocny, ponieważ osoba uzależniona widzi, że nie jest z tym problemem sama. Pracoholicy mogą dzielić się swoimi doświadczeniami i uczyć się od innych, jak one sobie radzą.
• farmakoterapia — w niektórych przypadkach stosuje się leczenie pracoholizmu za pomocą leków, które przepisuje lekarz psychiatra. Dzieje się tak, gdy pracoholizmowi towarzyszą choroby psychiczne takie jak depresja, lęki itp.

Test na pracoholizm

Pracoholizm to złożone zaburzenie, które można zdiagnozować i ocenić tylko przez profesjonalnego terapeutę lub specjalistę ds. uzależnień. Niemniej jednak istnieją pewne pytania i wskaźniki, które mogą pomóc osobom zastanawiającym się, czy są na drodze do pracoholizmu, ocenić swoje zachowanie. Sprawdź, czy jesteś pracoholikiem:

• Czy poświęcasz znacznie więcej czasu pracy niż inni w twoim otoczeniu?
• Czy myślisz o pracy nawet poza miejscem pracy, włączając w to godziny wieczorne i weekendy?
• Czy twoje zaangażowanie w pracę wpływa negatywnie na twoje relacje z rodziną, przyjaciółmi lub partnerem życiowym?
• Czy odczuwasz chroniczne zmęczenie lub problemy ze snem związane z pracą?
• Czy próbujesz uniknąć problemów osobistych, poświęcając się pracy?
• Czy masz trudności w utrzymaniu równowagi między pracą a życiem osobistym?
• Czy pracujesz, aby uniknąć negatywnych emocji lub myśli?
• Czy ludzie w twoim otoczeniu wyrażają zaniepokojenie twoim zaangażowaniem w pracę?
• Czy zasypiasz, myśląc o pracy?
• Czy masz trudności z braniem wolnego w pracy?
• Czy Twoja praca jest dla Ciebie najważniejsza?
• Czy nadmiernie martwisz się o przyszłość, nawet jeśli wszystko jest w porząku?
• Czy ciągle jesteś niezadowolony z wyników swojej pracy?
• Czy musiałeś zrezygnować ze swojego hobby na rzecz pracy?

Jeśli odpowiedziałeś «TAK» na przynajmniej 5 pytań, to znak, że możesz być narażony na pracoholizm. Warto porozmawiać o tym z kimś bliskim lub wybrać się do psychologa lub psychoterapeuty.

Wewnętrzny przymus do pracy może sprawić wiele problemów zarówno w życiu osobistym jak i zawodowym. Problem pracoholizmu może dotyczyć nawet 5% populacji. Wpływa negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne. Poważne powikłania pracoholizmu mogą dotknąć każdego, a w ekstremalnych sytuacjach prowadzić nawet do śmierci. Sposoby leczenia pracoholizmu są różne, a tylko jak się pojawi problem to trzeba zwrócić się do kogoś kto diagnozuje pracoholizm. Zachęcamy wszystkich, którzy odczuwają nadmierny stres związany z pracą, chroniczne zmęczenie lub trudności w utrzymaniu równowagi między pracą a życiem osobistym, do podjęcia kroków w kierunku zrozumienia i rozwiązania tego problemu.

Sprawdź też: Staż pracy — czym jest, jak go obliczyć?