Zwolnienie lekarskie a umowa zlecenie

[:pl]

[:]

SPIS TREŚCI

• Ubezpieczenie chorobowe na umowie zlecenie
• Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego?
• Kto wypłaca chorobowe zleceniobiorcy?
• Okres wyczekiwania na zasiłek
• Co daje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe pracownika?
• Wysokość składki chorobowej
• Jak otrzymać zwolnienie lekarskie na umowie zlecenie?
• Wypowiedzenie umowy zlecenia w okresie zwolnienia

Ubezpieczenie chorobowe na umowie zlecenie

Ubezpieczenia społeczne pozwalają pracownikom otrzymać prawo do zasiłku chorobowego w razie wystąpienia choroby lub macierzyńska. Z kolei ubezpieczenie zdrowotne daje pracownikowi prawo do bezpłatnej opieki medycznej, ambulatoryjnej i szpitalnej. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Osoby pracujące na umowie zlecenie obowiązkowo są objęci ubezpieczeniem emerytalnym, zdrowotnym i rentowym. Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego jest dla nich decyzją dobrowolną.

Przepisy nie nakładają na zleceniodawcę obowiązku informowania zleceniobiorcy o możliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zleceniobiorca sam powinien wystąpić z takim wnioskiem do pracodawcy. W przeciwnym razie nie będzie miał prawa do płatnego zwolnienia lekarskiego lub zasiłku macierzyńskiego. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nie mogą przystąpić studenci poniżej 26 roku życia oraz osoby podlegające dobrowolnym składkom emerytalno-rentowym.

Czy na umowie zlecenie przysługuje zwolnienie lekarskie? Okazuje się, że tak. Osoba pracująca na podstawie umowy zlecenie zgodnie z prawem jest objęta ubezpieczeniem społecznym (czyli ubezpieczeniem emerytalnym, wypadkowym, rentowym). Osoba pracująca na umowie cywilnoprawnej może także skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Tym samym będzie otrzymywać nieco niższe wynagrodzenie (w związku z dodaniem kolejnej składki odprowadzanej z wynagrodzenia). Dobrowolne ubezpieczenie daje prawo do zasiłku, w momencie gdy nastąpi niezdolność do pracy z powodu choroby osoby wykonującej pracę.

Warto zaznaczyć, że na umowie zlecenie podlega również okres urlopu:

• macierzyńskiego
• opiekuńczego
• świadczeń rehabilitacyjnych.

Krótko mówiąc w przypadku choroby lub ciąży pracownik przy wykonywania umowy zlecenie ma pełne prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Co najważniejsze – zasiłek chorobowy zleceniobiorcy jest wypłacany już od pierwszego dnia choroby.

Prawo do tego świadczenia nabywa się po upływie 90 dni nieprzerwanego opłacania dobrowolnej składki. Jeśli pracownik zachoruje, a opłaca już składkę chorobową , ale nastąpi to jeszcze przed upływem 90 dni wyczekiwania, nie może liczyć na płatne świadczenie chorobowe.

Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego?

Wiadomo już, że na umowie zlecenie przysługuje ubezpieczenie chorobowe. Z tego tytułu pracownik ma prawo do otrzymania zasiłku chorobowego. Podstawą zasiłku chorobowego jest miesięczny przychód ubezpieczonego, po odliczeniu kwoty wynoszącej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie. Kwotę tą oblicza się na podstawie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu choroby.

Wysokość zasiłku chorobowego osoby, który przebywa na L4 wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Nie ma w tym przypadku forma stosunku pracy. Tak jak przy umowie o pracę, w przypadku większości schorzeń zasiłek na umowie zleceniu wynosi 80 %. Inaczej wygląda wysokość tego zasiłku w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby, jaka powstała w czasie ciąży, lub pojawiła się na skutek uczestniczenia w medycznej procedurze oddawania komórek, tkanek lub narządów do przeszczepów. Wtedy zleceniobiorca otrzymuje 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Dotyczy to także niezdolności do pracy, jaka wynika z wypadku do lub z pracy. 70% zasiłku przysługuje gdy pracownik przebywa w szpitalu.

Prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia przysługuje takim osobom jak:

• absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
• w przypadku, gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy, co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Czytaj też: Lista obecności w zakładzie pracy

Kto wypłaca chorobowe zleceniobiorcy?

Od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego zleceniobiorcy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłek chorobowy. Jego wysokość zależy od przyczyny wystąpienia chorobowy oraz od podstawy wymiaru zasiłku.

Okres wyczekiwania na zasiłek

Osoby wykonujące pracę na umowie zlecenie po zgłoszeniu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mają prawo do otrzymania zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania. W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wynosi on 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego momentu wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia, chyba że przerwa między nimi nie przekroczy 30 dni.

Co daje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe pracownika?

W świetle przepisów prawa istnieje pewna grupa osób, która ma prawo sama sobie opłacić składkę chorobową. Są to głównie osoby wykonujące pracę nakładczą. Tak zwane dobrowolne ubezpieczenie chorobowe może podpisać osoba, która podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym.

Dobrowolna składka dotyczy także:

• osób wykonujących pracę na z tytułu umowy zlecenia, równoważną lub współpracują przy umowie zlecenie
• osób duchownych
• doktorantów otrzymujących stypendium doktoranckie
• osób współpracujących z przedsiębiorcą korzystającym z ulgi na start
• osób prowadzących pozarolniczą działalność lub współpracują przy takiej działalności
• osób wykonujących pracę nakładczą.

Zleceniobiorca może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na swój wniosek, wówczas objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia złożenia wniosku. Wykonawcom zlecenia, którzy zostali objęci dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym przysługują wówczas określone świadczenia takie jak:

• zasiłek chorobowy
• świadczenie rehabilitacyjne
• zasiłek wyrównawczy
• zasiłek macierzyński
• zasiłek opiekuńczy.

Należy pamiętać, że ubezpieczenie chorobowe należy do ubezpieczeń społecznych. Jest składką dobrowolną, dzięki czemu pozwala ubiegać się o zasiłek chorobowy zleceniobiorcy. W przypadku choroby, zatrudnionemu wypłacona zostanie określona suma pieniędzy.

Czytaj też: Systemy i rozkłady czasu pracy wg. kodeksu pracy

Wysokość składki chorobowej

Wysokość składek ubezpieczeń społecznych wyrażana jest w stopach procentowych. Podstawa wymiaru składek, o których mowa, wynosi 2,45%. Ich wysokość obliczana jest na podstawie zakładanej średniej zarobków. Wysokość wszystkich składek od kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, że pełna składka ZUS w 2023 roku wynosi 1418,48 zł bez wliczenia składki zdrowotnej, która obliczana jest indywidualnie. Składka chorobowa finansowana jest ze środków osoby chcącej się ubezpieczyć. W 2023 roku wynosi ona 101,94 zł.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie na umowie zlecenie?

Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna dlatego nie została uregulowana kodeksem pracy. Kwestie umowy zlecenia zostały za to uregulowane w Kodeksie cywilnym. W konsekwencji pracownik po części został pozbawiony wielu przywilejów. Osoby pracujące na umowie cywilnoprawnej często mają wątpliwości, czy w razie pojawienia się choroby należy im się zwolnienie lekarskie. Należy pamiętać, iż tylko ubezpieczenie chorobowe w przypadku tego typu umowy jest dobrowolne. Zatrudniony sam decyduje, czy odprowadza składki, czy nie. Jedynie studenci nie mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. 

Aby otrzymać zwolnienie lekarskie jedynym i zarazem koniecznym warunkiem jest opłata składki chorobowej.

Prawo do zwolnienia chorobowego przysługuje każdej osobie, która opłaca składkę chorobową. W odróżnieniu od pracowników etatowych zleceniobiorcy robią to dobrowolnie. Jeśli zdecydujesz się na opłacanie składki zdrowotnej przy zawieraniu umowy, to masz prawo iść na płatne zwolnienie lekarskie Tzw. L4 wystawia lekarz na druku ZUS ZLA. O swojej niedyspozycji zleceniobiorca musi powiadomić pracodawcę najpóźniej w ciągu 2 dni. Zwolnienie wysyłane jest najczęściej elektronicznie do pracodawcy. Jeśli jednak wydano je w formie papierowej, to w ciągu tygodnia trzeba je dostarczyć pracodawcy. W przypadku gdy siódmy dzień przypada w dzień wolny od pracy, to uznaje się, że można je dostarczyć pierwszego dnia roboczego, po dniu wolnym. 

Jest jeszcze jeden warunek, który należy spełnić, aby mieć prawo do zwolnienia lekarskiego. Zleceniobiorca objęty ubezpieczeniem chorobowym uzyska prawo do pobierania zasiłku chorobowego dopiero po 90 dniach nieprzerwanego okresu ubezpieczenia. Do tego okresu wlicza się poprzednie ubezpieczenia chorobowe, jeśli przerwa między nimi nie była dłuższa niż 30 dni.

Wypowiedzenie umowy zlecenia w okresie zwolnienia

Zwolnienie lekarskie w czasie wypowiedzenia umowy zlecenie w żaden sposób nie ma wpływu na zmianę terminu zakończenia stosunku pracy zawartego z pracodawcą. Lekarz może wystawić zatrudnionemu L4, jeśli ma do tego podstawy. Jednakże mimo wszystko warto liczyć się z konsekwencjami u naszego pracodawcy. Będąc w okresie wypowiedzenia wystawione zwolnienie lekarskie nie stanowi żadnej podstawy do przedłużenia wypowiedzenia. Pracodawca ma prawo skontrolować, czy lekarz przez wystawienie zwolnienia lekarskiego dokonał prawidłowej decyzji zgodnej ze stanem zdrowotnym pracownika. W tym celu może zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o dokonanie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powody choroby. Brak okazania świadczeń lekarskich jest równoznaczny z nieotrzymaniem wynagrodzenia za okres w jakim byłaś niezdolna do pracy.

ZUS może także przeprowadzić kontrolę z urzędu — nie tylko na wniosek pracodawcy. To instytucja, której celem jest sprawowanie kontroli nad osobą ubezpieczoną. Krótko mówiąc, ZUS monitoruje, czy wystawione zwolnienie lekarskie jest prawidłowe.