Zasiłek dla bezrobotnych

[:pl]

[:]

SPIS TREŚCI

• Co to jest zasiłek dla bezrobotnych?
• Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
• Komu nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
• Jak długo można pobierać zasiłek?
• Ile wynosi zasiłek dla osób bezrobotnych?
• Jak otrzymać zasiłek dla bezrobotnego?
• Kiedy bezrobotny traci prawo do zasiłku dla bezrobotnych?
• Ubezpieczenie od utraty pracy
• Czy zasiłek dla bezrobotnych wlicza się do stażu pracy?
• Urlop i emerytura

Co to jest zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobom, które straciły pracę. Jednym z podstawowych warunków jego otrzymania jest rejestracja jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy. W Polsce zajmują się tym Powiatowe Urzędy Pracy (tzw. PUP). Jak łatwo się domyśleć, jego wysokość, jak i długość otrzymywania zależy od wielu czynników takich jak:

• staż pracy
• wiek
• sytuacja na lokalnym rynku pracowniczym.

Warto zaznaczyć, że nie każda osoba może otrzymać zasiłek. Wypłaca się go wtedy, gdy dla zainteresowanego nie ma żadnej propozycji pracy, stażu, szkolenia, prac interwencyjnych, robót publicznych, czy przygotowania zawodowego. Zadaniem powiatowego urzędu pracy jest znaleźć zatrudnienie dla osoby niepracującej, a nie wypłata świadczeń pieniężnych.

Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Zasiłek dla osób bezrobotnych czyli tak zwana kuroniówka przysługuje dopiero po spełnieniu określonych wymogów. Jednym z najważniejszych jest rejestracja w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna w celu poszukiwania pracy. Można to zrobić osobiście udając się do właściwego urzędu pracy lub przez internet. Ta druga opcja jest nieco ograniczona, ponieważ by było to możliwe niezbędne jest posiadanie profilu zaufanego.

Jeśli nie jesteśmy pewni, czy zasiłek się należy, lub chcemy poznać jego szczegółowe warunki należy odnieść się do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobom, które pracowały co najmniej 365 dni w ciągu 18 miesięcy poprzedzających rejestrację w powiatowym urzędzie pracy (mając status osoby bezrobotnej). Co najważniejsze – przez ten okres musiała otrzymywać wynagrodzenie w kwocie minimum wynagrodzenia minimalnego.

Osoba niepracująca może starać się otrzymać świadczenie pieniężne, jeśli nie otrzymała żadnej propozycji pracy, stażu szkolenia, roboty publicznej, czy prac interwencyjnych. Do okresu uprawniającego otrzymywanie zasiłku wlicza się zatrudnienie nie mniejszym jak płaca minimalna, pracę w oparciu o umowę zlecenie, umowę agencyjną lub działalność gospodarczą, jeśli podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota w wysokości przynajmniej minimalnego wynagrodzenia.

Komu nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Należy pamiętać, że nie każda osoba może otrzymać zasiłek dla bezrobotnych. Wpływ na to ma wiele czynników. Jego otrzymywanie zależy w dużej kwestii od wielu czynników. Otrzymanie zasiłku powinno być odpowiednio udokumentowanie, dlatego że w takiej sytuacji wpływ na niego ma tylko i wyłącznie to, w jaki sposób zakończyła się jego ostatnia praca i postawa osoby bezrobotnej do znalezienia nowej pracy.

Podsumowując – zasiłek dla bezrobotnych, czyli tak zwana kuroniówka nie przysługuje osobie która:

• w ciągu 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w urzędzie pracy rozwiązała stosunek pracy za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron (chyba że nastąpiła likwidacja lub upadłość pracodawcy, redukcja etatów w firmie, wypowiedzenie z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub z powodu ciężkiego naruszenia prawa pracownika przez pracodawcę)
• rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę
• zwolnionej dyscyplinarnie
• otrzymała odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę
• odbywa praktykę absolwencką, za którą otrzymuje wynagrodzenie w wysokości powyżej połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę
• po skierowaniu nie podjęła przygotowania zawodowego, szkolenia, stażu, wykonywania prac ani innej formy zatrudnienia.

Jak długo można pobierać zasiłek?

Okres pobierania zasiłku wynosi 3 miesiące. Czas ten podlega również przedłużeniu o kolejny kwartał. Jeśli pojawią się wyjątkowe okoliczności Powiatowy Urząd Pracy osobie bezrobotnej pobierającej zasiłek może ten czas przedłużyć nawet do 12 miesięcy. Decyzja zależy od stopy bezrobocia, jaka kształtuje się w danym regionie. W sytuacji, kiedy stopa bezrobocia przekroczy 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, osoba bezrobotna ma prawo do otrzymania zasiłku przez okres jednego roku. 

Bezrobotny spełniający wszystkie warunki określone w ustawie ma prawo pobierać zasiłek za każdy dzień roboczy po upływie 7 dni od momentu rejestracji w urzędzie pracy. 

Ile wynosi zasiłek dla osób bezrobotnych?

Jaka jest wysokość zasiłku dla bezrobotnych? Kwota zasiłku dla bezrobotnych zależna jest od wielu czynników.

W 2023 r. dla osób bezrobotnych wysokość zasiłku wynosi:

• 80% kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych z okresem uprawniającym do zasiłku krótszym niż 5 lat,
• 100% kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych z okresem uprawniającym do zasiłku wynoszącym od 5 do 20 lat,
• 120% kwoty zasiłku podstawowego dla bezrobotnych z okresem uprawniającym do zasiłku co najmniej 20 lat.

Z kolei podstawowa suma zasiłku wynosi:

Stawka wyjściowa (100 %)

• 1304,10 zł brutto (1058,13 zł netto)przez pierwsze trzy miesiące jego otrzymywania. 
• 1024,10 zł (840,70 zł netto)przez pozostały okres, w którym osoba ma do niego prawo.

Dodatkowo w Polsce mamy do czynienia z dodatkowymi dwoma stawkami zasiłku dla bezrobotnych. 

Stawka obniżona (80%):

• 1.043,30 zł brutto (855,36 zł netto) przez pierwsze trzy miesiące jego otrzymywania. 
• 819,30 zł (681,44 zł netto) przez pozostały okres, w którym osoba ma do niego prawo.

Stawka podwyższona (120%):

• 1.565 zł brutto (1260,90 zł netto) przez pierwsze trzy miesiące jego otrzymywania. 
• 1.229 zł (1000,06 zł netto) przez pozostały okres, w którym osoba ma do niego prawo.

Wysokość stawki zasiłku zależy od stażu pracy.  Sam okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wlicza się okres stażu pracy. 

Sprawdź, jak pokolenie Z wpływa na rynek pracy

Jak otrzymać zasiłek dla bezrobotnego?

Co trzeba zrobić i jakie kroki należy podjąć, by pobierać zasiłek? W pierwszej kolejności należy udać się do powiatowego urzędu pracy, wypełnić odpowiedni formularz i zarejestrować się jako osoba bezrobotna. W tym celu niezbędne jest skompletowanie wszystkim wymaganych dokumentów. Co się do nich zalicza?

Lista podstawowych dokumentów do rejestracji w urzędzie pracy dla osoby, która chce zarejestrować się w urzędzie i szukać pracy jest:

• dokument tożsamości
• świadectwo ukończenia ostatniej szkoły (uczelni) w oryginale,
• świadectwa pracy z wcześniejszych miejsc pracy
• oryginały dokumentów potwierdzających ewentualne uprawnienia zawodowe,
• legitymacja ubezpieczeniowa
• ewentualnie książeczka wojskowa.

Oprócz wyżej wymienionych dokumentów niezbędne jest złożenie wniosku o zasiłek i wypełnienie karty rejestracyjnej. Wszystko co wpisujemy do kart, powinno być prawdziwe i sprawdzone przez urzędnika Powiatowego Urzędu Pracy z wcześniej przełożonymi oryginalnymi dokumentami.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Są one bowiem zobowiązane dostarczyć wszelkie decyzje o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej.

W skrócie, osoby prowadzące własną działalność gospodarczą powinny zgromadzić:

• zaświadczenie o usunięciu z rejestru działalności gospodarczej zaświadczenie o zawieszeniu wpisu,
• potwierdzenia z ZUS dotyczące opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz fundusz pracy.

Jeżeli osoba wcześniej była zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, musi jedynie donieść dokumenty aktualizujące jej obecną sytuację.

Kiedy bezrobotny traci prawo do zasiłku dla bezrobotnych?

Zasiłek dla bezrobotnego traktuje się jako źródło utrzymania w czasie, kiedy osoba zostaje pozbawiona pracy. Jednakże zdarzają się sytuacje, że bezrobotny może to prawo utracić. Zgodnie z przepisami prawa prawo do zasiłku ustaje z dniem utraty statusu bezrobotnego. Należy pamiętać, że prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym wtedy, kiedy jest on gotowy do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej. W jakich innych sytuacjach następuje utrata zasiłku?

Prawo do zasiłku bezrobotny traci w przypadku:

• utraty statusu bezrobotnego,
• odmowy wykonania zaproponowanych prac interwencyjnych,
• odmowy przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy,
• odmowy wykonania niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych,
• niestawienie się na wymagane spotkanie w urzędzie pracy,
• niestawienia się w ciągu 14 dni w odpowiednim powiatowym urzędzie,
• pozostawania w stanie niezdolnym do wykonywania pracy przez okres ponad 90 dni,
• przebywania w ośrodku lecznictwa odwykowego przez czas ponad 90 dni,
• podpisania kontraktu socjalnego,
• przerwania z własnej winy zleconych szkoleń, prac lub stażów.

Osoby, które posiadają status osoby bezrobotnej są wręcz zobowiązane do regularnego (mniej więcej co 30 dni) odwiedzania powiatowego urzędu pracy.

Podsumowując, pozbawienie osoby statusu bezrobotnego może nastąpić od dnia odmowy na okres:

• 120 dni w przypadku pierwszej odmowy pracy lub niestawiennictwa się na umówione spotkanie
• 180 dni w przypadku drugiej odmowy
• 270 dni w przypadku trzeciej odmowi oraz każdej kolejnej.

Ubezpieczenie od utraty pracy

W przypadku, gdy bezrobotny zmienia swoje miejsce zamieszkania ma obowiązek poinformować o tym fakcie urząd pracy. Ponadto, musi się zgłosić do odpowiedniego powiatowego urzędu pracy w nowym miejscu zamieszkania w ciągu 14 dni od daty zmiany meldunku.

Jeżeli kobieta, która otrzymuje zasiłek w podstawowym okresie pobierania zasiłku lub w miesiącu po jego zakończeniu, urodzi dziecko, to okres pobierania zasiłku zostaje wydłużony o czas, na jaki przysługiwałby jej zasiłek macierzyński zgodnie z oddzielnymi przepisami.

Okres pobierania zasiłku zostaje skrócony o okres, w którym bezrobotny był zatrudniony w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, odbywał staż, szkolenie lub przygotowanie zawodowe dla dorosłych, które przypadałby na okres, w którym przysługiwałby zasiłek dla bezrobotnych. Skrócenie obejmuje również okresy, w których zasiłek nie jest przyznawany zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Czy zasiłek dla bezrobotnych wlicza się do stażu pracy?

Okres pobierania zasiłku zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych (tj. dodatku za wysługę lat i nagrody jubileuszowej) oraz okresów składkowych uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury, ale nie jest uwzględniany przy ustalaniu nabycia prawa do urlopu.

Okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych.

Na podstawie art. 79 ust.1 ustawo o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do czasu pracy niezbędnego do nagrody jubileuszowej lub wysługi lat wlicza się nie tylko poprzednio zakończone okresy zatrudnienia, lecz także inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Okresów posiadania statusu osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, w tym nagrody i dodatki.

Urlop i emerytura

Czas, gdy bezrobotny otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych, i czas, gdy nie ma prawa do tego zasiłku, nie wpływają na obliczanie stażu pracy potrzebnego do urlopu wypoczynkowego.

Jeśli chodzi o emeryturę, okres otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych jest uznawany za składkowy. Natomiast okres, gdy osoba jest niezdolna do pracy i otrzymuje zasiłek z Funduszu Pracy, jest uważany za nieskładkowy. Jednak jeśli bezrobotny nie ma prawa do zasiłku, ten okres nie jest ani uznawany za składkowy, ani nieskładkowy. Nie bierze się go pod uwagę przy obliczaniu stażu pracy uprawniającego do emerytury ani przy ustalaniu wysokości emerytury.