Staż pracy — czym jest? Jak go obliczyć?

SPIS TREŚCI:

• Co to jest staż pracy?
• Na co ma wpływ długość stażu pracy?
• Czy studia i szkoła średnia wliczają się do stażu pracy?
• Jak obliczyć lata pracy?
• Wpływ lat pracy na emeryturę
• Jak sprawdzić lata pracy w ZUS?
• Jakie okresy wliczają się do stażu pracy ?
• Jakie okresy są niewliczane do stażu pracy?
• Staż pracy a okres wypowiedzenia
• Wymiar urlopu wypoczynkowego a staż pracy
• Kalkulator stażu pracy

Co to jest staż pracy?

Zgodnie z definicją staż pracy obejmuje łączną długość okresów zatrudnienia pracownika, nie uwzględniając przerw. W kodeksie pracy nie ma jednoznacznej definicji, czym jest, jak go obliczamy oraz jakie dokładnie okresy wliczają się w skład stażu pracy. Przyjmuję się jednak, że do stażu pracy wlicza się wszystkie poprzednie etapy zatrudnienia na podstawie:

• umowy o pracę,
• powołania,
• mianowania,
• wyboru
• spółdzielczej umowy o pracę.

W wyjątkowych przypadkach do lat pracy wlicza się także okresy przerwy w świadczeniu pracy.

Na co ma wpływ długość stażu pracy?

Długość stażu pracy wpływa na prawo do:

• urlopu,
• emerytury,
• nagrody jubileuszowej,
• dłuższego okresu wypowiedzenia
• odprawy.

W pewnych dziedzinach pracy w sektorze publicznym, odpowiedni staż pracy ma wpływ na wysokość wynagrodzenia pracownika. Przykłady takich zawodów to administracja państwowa i samorządowa, nauczyciele, policjanci, strażacy oraz pracownicy opieki społecznej. Wartość dodatku za lata stażu pracy różni się w zależności od konkretnego zawodu i liczby lat przepracowanych w danym miejscu pracy. Jego wysokość może wynosić od kilku do nawet 35 procent pensji zasadniczej.

Warto pamiętać także, że to na pracowniku a nie pracodawcy ciąży obowiązek wykazania lat pracy. Dlatego ważne jest aby gromadzić niezbędne dokumenty
i łatwo móc przedstawić swoje lata pracy pracodawcy lub ZUS-owi.

Informacje na temat stażu pracy zazwyczaj znajdują się w umowie o pracę oraz w dokumentach związanych z zatrudnieniem, takich jak świadectwo pracy. Świadectwo pracy zawiera informacje o czasie trwania zatrudnienia w każdym stosunku pracy. W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony na umowę cywilnoprawną, może on poprosić o zaświadczenie o stażu pracy od danego pracodawcy.

Uwaga:

Podczas liczenia stażu pracy należy wziąć pod uwagę czas nauki na studiach, jednak wpływa on tylko na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Czy studia i szkoła średnia wliczają się do stażu pracy?

Okres edukacji może zostać wliczony do stażu pracy, ale tylko w przypadku niektórych szkół. Oczywiście, nie dotyczy to szkoły podstawowej. Zgodnie z prawem, następujące rodzaje edukacji są wliczane do stażu pracy:

• liceum ogólnokształcące – 4 lata,
• szkoła branżowa (zawodowa) – 3 lata,
• szkoła branżowa II stopnia – 5 lat,
• szkoła policealna – 6 lat,
• studia wyższe – 8 lat (po uzyskaniu tytułu naukowego).

Często zdarza się, że studenci podejmują pracę podczas swojej edukacji.
Jak informuje Państwowa Inspekcja Pracy „Okresy nauki w różnych szkołach nie podlegają sumowaniu. Pod uwagę bierze się okres, który wynika z tytułu ukończenia ostatniej szkoły. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się korzystniejszy dla pracownika okres zatrudnienia lub okres nauki.

Jeśli ktoś kończy liceum oraz studia wyższe, staż pracy nie wynosi 12 lat (8 + 4), a jedynie liczy się czas ukończenia szkoły wyższej.

Uwaga:

Podczas liczenia stażu pracy należy wziąć pod uwagę okres nauki na studiach, jednak wpływa to tylko na wymiar urlopu wypoczynkowego!

Jak obliczyć lata pracy?

Aby dobrze wyliczyć staż pracy należy dokładnie sprawdzić które z okresów zatrudnienia i nauki, zaliczane są do lat stażu pracy. Następnie należy je wszystkie zsumować. Pamiętaj, że jeśli ukończyłeś kilka szkół, możesz wybrać tylko jedną, która doda najwięcej lat do okresu zatrudnienia. Jeśli pracowałeś w tym samym czasie na podstawie więcej niż jednej umowy, do lat pracy zalicza się tylko jedną z nich. Do stażu pracy wlicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia, a nie tylko ten obecny. Warto pamiętać, że przy wyliczaniu stażu pracy uwzględnia się tylko umowy na podstawie Kodeksu Pracy.

Wpływ lat pracy na emeryturę

Lata stażu pracy nie mają znaczenia przy ustalaniu prawa do emerytury. Wysokość emerytury zależy od wszystkich okresów opłacania składek związanych z pracą na umowę o pracę, umowy zlecenia oraz własną działalność gospodarczą. Minimalny wymagany staż pracy uprawniający do najniższej (gwarantowanej) emerytury wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, od 1 października 2017 r. (obejmując zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe). Są jednak niezbędne do ustalenia kapitału początkowego, który ma wpływ na wysokość emerytury. Kwota minimalnej gwarantowanej emerytury od 1 marca 2023 wynosi 1588,44 zł brutto.

Jak sprawdzić lata pracy w ZUS?

Chcą sprawdzić czy ma się wymagany staż pracy do emerytury każdy ubezpieczony może złożyć do ZUS wniosek o wyliczenie stażu pracy. Można to zrobić osobiście w każdym oddziale ZUS lub elektronicznie, przez PUE ZUS.

W każdym z tych przypadków, należy uwzględnić, że raport z wyliczeniem stażu pracy nie zostanie natychmiast dostarczony – ZUS potrzebuje 7 dni na wystawienie potwierdzenia. Zaświadczenie można otrzymać elektronicznie, tradycyjną pocztą lub odebrać osobiście w lokalnej placówce ZUS, w zależności od preferowanej opcji.

Jakie okresy wliczają się do stażu pracy ?

Nie wszyscy wiedzą, że do stażu pracy pracownika zaliczymy okresy:

• urlopu wychowawczego
• urlopu macierzyńskiego
• pracy za granicą,
• czynnej zawodowej służby wojskowej,
• okresy przywrócenia do pracy przez sąd
• zwolnienia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy z przyznanym odszkodowaniem.
• prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego; zaliczamy tutaj także pracę w nim (jeśli jest zarządzane przez współmałżonka)
• pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• okresy studiów doktoranckich (ale nie więcej niż 4 lata i uzyskanie tytułu doktora)
• stypendium, jakie otrzymuje osoba bezrobotna podczas szkolenia.

Ciekawostka:

Podczas urlopu wychowawczego pracownica ma opłacane z budżetu państwa składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe oraz zdrowotne. Zgodnie z art. 186 ust. 5 Kodeksu Pracy: „Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze“.

Czytaj też: Mobbing w pracy — jak go rozpoznać i co robić?

Czytaj też: Systemy i rozkłady czasu pracy wg. kodeksu pracy

Jakie okresy są niewliczane do stażu pracy?

Okres pracy na podstawie umowy zlecenie , umowy o dzieło, prowadzenie działalności gospodarczej a także okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu stażu pracy dającego szereg uprawnień pracowniczych. Jednakże praca na podstawie umowy zlecenia czy też okres prowadzenia działalności gospodarczej jest zaliczana do stażu pracy wymaganego do uzyskania emerytury.

Staż pracy a okres wypowiedzenia

Długość pracowniczego stażu pracy wpływa także na długość okresu wypowiedzenia umowy, czyli czas, jaki pracownik jest zobowiązany przepracować po rozwiązaniu stosunku pracy. Okres wypowiedzenia umowy zależy od stażu pracy przepracowanego u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie – jeśli staż pracy nie przekracza 6 miesięcy;
• 1 miesiąc – w przypadku stażu wynoszącego co najmniej 6 miesięcy;
• 3 miesiące – gdy staż pracy wynosi co najmniej 3 lata.

Wymiar urlopu wypoczynkowego a staż pracy

Długość stażu pracy wpływa także na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Wszystkie okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy powodują, że zgodnie

Art. 154 § 1 Kodeksu pracy wymiar urlopu wynosi:

•  20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Należy pamiętać, o czym pisaliśmy już powyżej, że do pracowniczego stażu pracy będącego podstawą wymiaru urlopu wypoczynkowego zalicza się także okresy nauki.

Kalkulator stażu pracy

Kalkulator lat pracy może być przydatnym narzędziem, które pozwala na obliczenie stażu pracy na podstawie różnych czynników, takich jak okresy zatrudnienia, urlopy, praca za granicą czy prowadzenie własnej działalności gospodarczej. W interencie możemy znaleźć różnego rodzaju kalkulatory stażu pracy dostępne online. Pozwalają one na wprowadzenie naszych danych osobowych, informacji o zatrudnieniu, okresach urlopów czy prowadzeniu własnej firmy, a następnie obliczają nasz całkowity staż pracy.

Podsumowując,

Od Stażu pracy zależy szereg uprawnień pracowniczych tj. wymiar urlop, okres wypowiedzenia, nagrody za wysługę lat. Łączna długość okresów pracy czyli ogólny staż pracy jest obliczana po przez zsumowanie wszystkich okresów pracy pracownika, urlopów macierzyńskich, wychowawczych, pracy za granicą a także czasu nauki w szkole średniej lub na studiach. Należy pamiętać, że czasu pracy podczas prowadzenia działalności gospodarczej podobnie jak czasu pracy na umowę zlecenie czy umowę o dzieło nie wlicza się do pracowniczego stażu pracy, jednak ma znaczenie przy obliczaniu kapitału początkowego do emerytury.

Skopiowano link!

---