Praca przy komputerze — ile przysługuje przerwy?
[:pl]Praca przy komputerze może wydawać się mało obciążającą pracą dla organizmu, ale to przekonanie to duży błąd. Długotrwałe siedzenie przed monitorem może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych. Jak zadbać o bezpieczną pracę przed komputerem? Czy przysługują dodatkowe przerwy w pracy przy komputerze?
SPIS TREŚCI
- Przerwa w pracy a Kodeks pracy
- Ile przerwy w pracy przy komputerze?
- Dlaczego warto robić przerwy w pracy przy komputerze?
- Praca przy komputerze — wymagania z zakresu BHP
- Praca przy komputerze — na co należy zwrócić uwagę?
Przerwa w pracy a Kodeks Pracy
Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma prawo do skorzystania z przerwy w ciągu pracy. Jej długość uzależniona jest od dziennego wymiaru czasu pracy.
Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca musi poinformować pracownika o przerwach w pracy w ciągu 7 dni od rozpoczęcia wykonywania obowiązków. Długość przerwy i jej zasady powinny znajdować się w regulaminie zakładu pracy. Pracodawca może decydować o tym, o której przerwa ma się odbywać.
W 2023 roku przepisy Kodeksu pracy się zmieniły, wprowadzając dodatkowe przerwy w pracy:
- przy pracy co najmniej 6 godzin — pracownik ma prawo do przerwy minimum 15-minutowej
- praca trwa dłużej niż 9 godzin — pracownicy zyskują dodatkowe 15 minut przerwy
- czas pracy jest dłuższy niż 16 godzin — pracownik ma prawo do wykorzystania kolejnej przerwy 15-minutowej
Wszystkie powyższe przerwy wliczają się do czasu pracy, a pracownik dostaje za nie wynagrodzenie. Czas przerwy jest umowny i może wynosić więcej, w zależności od pracodawcy.
Ile przerwy w pracy przy komputerze?
Według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe pracownik obsługujący monitor ekranowy ma prawo do co najmniej 5-minutowej przerwy, wliczanej do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Przepis ten dotyczy również stażystów i praktykantów.
Dodatkowa przerwa przysługuje tylko osobom, które wykorzystują monitor przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu. Pracodawca nie musi jej udzielać, jeśli zapewni pracownikom naprzemienne wykonywanie obowiązków związanych z komputerem i innymi pracami. Może tak zrobić tylko w momencie gdy praca nie przekracza godziny nieprzerwanej pracy przy komputerze.
Nie można kumulować tych przerw, aby np. wyjść wcześniej z pracy. Przerwy w pracy przy komputerze przysługują z uwagi na zdrowie i dobrostan pracowników oraz, aby zapobiegać problemom zdrowotnym w przyszłości. Złączenie tych wszystkich przerw byłoby więc niezgodne z celem regulacji.
Czytaj też: Odporność psychiczna — jak ją rozwijać?
Czytaj też: Outplacement — jak zadbać o pracownika na zwolnieniu?
Dlaczego warto robić przerwy w pracy przy komputerze?
Przerwy w pracy przy komputerze mają za zadanie chronić zdrowie pracowników i zapewnić wygodne warunki pracy. Istnieje kilka powodów, dla których warto robić przerwy w pracy:
- Długotrwała praca przed komputerem może powodować problemy ze wzrokiem, suchość, a nawet ból oczu. Przerwy pozwalają na chwilę odpoczynku.
- Praca przy biurku może powodować złą postawę kręgosłupa. Krótkie przerwy umożliwiają rozprostowanie, pozwalają na krótkie ćwiczenia rozciągające kręgosłup.
- Przerwy w pracy wpływają na odświeżenie umysłu, zwiększają efektywność i poprawiają koncentrację.
Praca przy komputerze — pozostałe obowiązki pracodawcy
Praca przy komputerze może wiązać się z określonymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa pracy. W każdej pracy niezależnie od stanowiska należy się do zasad BHP dostosować, aby zadbać o odpowiednie środowisko pracy. 17 listopada 2023 roku weszły w życie nowe przepisy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Co się nowego pojawiło?
- Podstawka pod laptop lub komputer stacjonarny — pracodawca, aby zadbać o ergonomiczne stanowisko pracy powinien wyposażyć każdego pracownika komputer stacjonarny bądź w podstawkę pod laptop, która zapewnia ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokość oczu.
- Regulowane podłokietniki — pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia foteli biurowych z regulowanymi podłokietnikami, które będzie można dopasować odpowiednio do wzrostu każdego pracownika. Ma to wpłynąć na komfort pracy i rozluźnienie mięśni ramion.
- Profilaktyczna opieka zdrowotna — pracodawca ma obowiązek zadbać o odpowiednią ergonomię pracy oraz BHP przy pracy przed komputerem. Sposobem na dbanie o pracowników może być zalecenie lekarskie w zakresie korekcji narządu wzroku.
- Okulary korygujące wzrok — pracodawca ma obowiązek je zapewnić w razie potrzeby. Pracodawca pokrywa koszty zakupu okularów na podstawie badania okulistycznego, które musi zostać potwierdzone przez zaświadczenie lekarza medycyny pracy. Bez takiego zaświadczenia pracodawca nie jest zobowiązany do pokrywania kosztów zakupu okularów, nawet jeśli pracownik wyrazi takie życzenie.
- Szkła korygujące wzrok — dotychczasowe przepisy wskazywały na obowiązek zakupienia okularów dla pracowników. Nowe zasady wprowadzają dodatkową opcję w zakresie korekcji wzroku poprzez korzystanie ze szkieł kontaktowych.
Czytaj też: Metoda Assessment Center — na czym polega?
Czytaj też: Zasiłek dla bezrobotnych
Praca przy komputerze — na co należy zwrócić uwagę?
Praca przy komputerze może wydawać się bezpieczna, bo przecież siedzimy w miejscu i nie narażamy się na różnego rodzaju niebezpieczne warunki. Niestety, ale samo siedzenie bez zbędnego poruszania się może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Na co należy zwracać uwagę, aby zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników biurowych?
- Odpowiednia ilość odpoczynku — po każdej godzinie pracy z komputerem powinno się zrobić 5 minut przerwy. Można się porozciągać, porobić ćwiczenia lub zrobić krótki spacer po firmie. Najważniejsze jest, żeby trochę odpocząć od ekranu monitora, wykorzystać ten czas na zmianę pozycji ciała lub spojrzenie za okno. Istotne jest, aby pozwolić oczu odpocząć.
- Odległość od monitora — według przepisów BHP odległość między pracownikiem a monitorem powinna wynosić od 40 cm do 75 cm. Monitor powinien stać tak, aby światło na niego nie padało, bo będzie odbijać się w ekranie.
- Regulowane biurko — aby zadbać o ergonomię stanowiska, należy zwrócić uwagę na wygodne, duże biurko. Organizacja stanowiska pracy powinna zaczynać się od dobrania odpowiednich narzędzi: klawiatura i myszka powinny być na wyciągnięcie ręki. Odległość między brzegiem biurka a ustawioną klawiaturą powinna być większa niż 10 cm, tak, aby można było swobodnie położyć rękę na biurku. Istotna jest również odpowiednia wysokość biurka, która pozwala na siedzenie w swobodnej pozycji. Między ramieniem a przedramieniem powinien być kąt prosty, wzrok powinien padać pod kątem 20-50°. Górna krawędź monitora nie powinna być powyżej oczu, a nogi nie powinny dotykać blatu.
- Krzesło biurowe i podnóżek — aby zachować zdrowy i produktywny czas pracy należy dostosować odpowiednie krzesło biurowe. Jego wysokość powinna być regulowana, tak aby dopasować ją do wzrostu każdego pracownika oraz wysokości biurka. Dobry fotel powinien być stabilny, mieć kółka, regulowane podłokietniki, minimum 5 podporową podstawę i gwarantować wygodne siedzenie. Siedzenie i oparcie powinno być odpowiednio wyprofilowane, tak aby dostosowywało się do naturalnego wgięcia kręgosłupa. Wygodnym dodatkiem może być również podnóżek, który będzie dobry dla osoby, która nie może położyć swobodnie nóg na podłodze.
- Odpowiednie oświetlenie stanowiska — warto zwrócić uwagę na zapewnienie prawidłowego oświetlenia. Poprawia ono wydajność pracy i minimalizuje zmęczenie wzroku.
Praca przy komputerze wymaga uwzględnienia zasad BHP, które wpływają na odpowiednią organizację pracy. Ogólne informacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy powinny zostać przekazane na szkoleniu, zaraz po rozpoczęciu nowej pracy. Wszelkie instrukcje BHP powinny znaleźć się również w regulaminie zakładu pracy, tak aby pracownik miał wciąż do nich dostęp.
Pracodawca powinien zadbać o odpowiednie warunki pracy w tym o ergonomiczne stanowisko pracy, odpowiednie krzesło biurowe, oświetlenie stanowiska, klawiaturę komputera oraz ogólny komfort pracy pracownika.
Sprawdź też: Czym jest syndrom FOMO?