Kontrola ZUS z powodu zwolnienia l4
[:pl]Pracownik któremu wystawiono zwolnienie jest zobowiązany do przebywania w miejscu zadeklarowanym w wystawionym zwolnieniu lekarskim. Jak wygląda kontrola zwolnienia lekarskiego L4? Jakie ma uprawnienia ZUS? Czy zawsze ZUS ma możliwość kontroli? Co jeśli podczas kontroli inspektor ZUS nie zostanie pracownika w domu? Sprawdźmy!
SPIS TREŚCI
- Czym jest kontrola ZUS?
- Co wolno, a czego nie wolno na zwolnieniu lekarskim?
- Zasadność wystawienia L4 – kto powinien spodziewać się kontroli?
- Czy ZUS może kwestionować zwolnienia lekarskie?
- Czy ZUS ma prawo wezwać pracownika na komisję lekarską?
- O jakiej porze może kontrola może być przeprowadzona?
- Kontrola L4 w sobotę lub niedzielę – czy jest możliwa?
- Kontrola inspektora ZUS – gdzie powinien przebywać pracownik na L4
- Nieobecność podczas kontroli zwolnienia lekarskiego – konsekwencje
Czym jest kontrola ZUS?
ZUS ma prawo do przeprowadzenia kontroli prawidłowości zwolnienia lekarskiego każdej osobie, która przebywa na L4. Inspektor ZUS ma prawo odwiedzin miejsca pobytu osoby chorej. Co ważne, miejsce pobytu nie musi być takie same jak miejsce zamieszkania. Są sytuacje, że osoba chora potrzebuje opieki i w trakcie zwolnienia zwolnienia przebywa pod opieką rodziny. Nieobecność podczas kontroli w miejscu zamieszkania nie jest jednoznaczne z zawieszeniem wypłaty zasiłku. Niemniej jednak chory powinien udzielić wyjaśnień. Odmowa współpracy może skutkować przerwaniem wypłaty świadczeń.
Głównym celem kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest weryfikacja, czy osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie podejmuje zarobkowej pracy, a także, czy nie angażuje się w inne czynności, które mogłyby utrudnić proces rekonwalescencji. Jednym słowem ma to na celu sprawdzić, czy zwolnienie lekarskie wykorzystuje się prawidłowo.
Co wolno, a czego nie wolno na zwolnieniu lekarskim?
Co kontrolują pracownicy ZUS? Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) posiada uprawnienia do sprawdzenia autentyczności niezdolności do pracy u osoby objętej zwolnieniem lekarskim. Istnieją dwie kategorie zwolnień:
- osoby z kodem 1 – oznaczającym zwolnienie „leżące” są zobowiązane pozostawać w domu przez cały okres zwolnienia, z wyjątkiem wizyty u lekarza lub w aptece
- osoby z kodem 2 – oznaczające zwolnienie „chodzące” – osoby objęte zwolnieniem nie są zobligowane do całkowitego pozostawania w domu, jednak nie oznacza to, że mogą wyjechać na wakacje czy też prowadzić prace remontowe. W przeciwieństwie do osób z kodem 1, mają jednak możliwość wyjścia na zakupy czy spacer. W przypadkach uzasadnionych, lekarz może zezwolić na wyjazd, na przykład, gdy uzna, że zmiana otoczenia korzystnie wpłynie na terapię. W obu przypadkach zakazuje się wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej.
Zasadność wystawienia L4 – kto powinien spodziewać się kontroli ZUS?
Kontrolę zwolnienia lekarskiego przeprowadzają następujące podmioty:
- ZUS – kontrolę w jego imieniu wykonują lekarze orzecznicy
- pracodawca, jeśli wypłaca pracownikom wynagrodzenie za czas choroby ze środków własnych na podstawie przepisu art. 92 Kodeksu pracy
- pracodawca, jeśli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 pracowników – dotyczy zwolnień lekarskich od pracy, za które pracodawca wypłaca swoim pracownikom zasiłki chorobowe i opiekuńcze oraz świadczenie rehabilitacyjne.
Jeśli pracodawca zatrudnia niewielką ilość pracowników i stwierdzi nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia u jednego z nich może złożyć do ZUS-u wniosek o kontrolę.
Zobacz również: Nieobecność w pracy – konsekwencje
Kontrola ZUS z powodu zwolnienia L4! ZUS sprawdzi, czy pracownik choruje!
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kontrolować prawidłowości wykorzystywania zwolnień zarówno:
- samego procesu wystawiania zaświadczeń lekarskich(sprawdzenia, czy pracownik na prawdę choruje)
- wykorzystywania zwolnień lekarskich (zbadania, czy uzyskane przez pracownika zwolnienie wykorzystuje się prawidłowo i zwolnienia udzielane są w celu poprawy zdrowia pracownika).
Określone grupy osób są szczególnie narażone na ryzyko przeprowadzenia kontroli. Należą do nich:
- osoby często korzystające z krótkotrwałych (kilkudniowych) zwolnień,
- pracownicy wykorzystujący zwolnienie krótko po uzyskaniu ubezpieczenia społecznego
- pracownicy którzy zostali już wcześniej przyłapani przez ZUS na nieprawidłowym korzystaniu z L4.
Czy ZUS może kwestionować zwolnienia lekarskie?
Pracownik ZUS podczas kontroli ma prawo zakwestionować zwolnienie lekarskie.
Jako, że kontrolę z ZUS przeprowadza się na wniosek pracodawcy lub na wniosek lekarza orzecznika ZUS decyzja lekarza może spowodować cofnięcie zasiłku chorobowego, jeżeli uzna, że zachowanie pracownika podczas zwolnienia mogło negatywnie wpłynąć na jego zdrowie.
Kontrola może również skutkować skróceniem okresu zwolnienia, gdy lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że osoba chora jest zdolna do pracy. Ważne jest, że osoba ubezpieczona nie ma możliwości odwołania się od decyzji ZUS w tej kwestii. Niemniej jednak, posiada prawo do odwołania się od decyzji o wstrzymaniu wypłaty zasiłku chorobowego. Ponadto, ubezpieczony może starać się o nowe zaświadczenie potwierdzające czasową niezdolność do pracy.
Czy ZUS ma prawo wezwać pracownika na komisję lekarską?
Komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zajmuje się wydawaniem orzeczeń dotyczących czasowej niezdolności do pracy. Decyzję wydaje na podstawie wywiadu chorobowego lub wyników badań lekarskich. ZUS ma prawo wezwać pracownika do stawienia się na komisji lekarskiej. Ubezpieczony może złożyć wniosek, aby badanie przez komisję lekarską odbyło się w miejscu jego pobytu
O jakiej porze może kontrola może być przeprowadzona?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Przepisy prawa nie zabraniają kontroli w ściśle konkretnych godzinach. Warto mieć na uwadze, że sposób w jaki przeprowadzana jest kontrola nie powinna naruszać godności i dóbr osobistych pracowników. Z reguły ZUS kontroluje zwolnienia w swoich godzinach pracy.
Kontrola L4 w sobotę lub niedzielę – czy jest możliwa?
Jak wygląda kontrola ZUS? Czy jest ona możliwa również w weekend? Teoretycznie ZUS może i ma możliwość przeprowadzenia kontroli prawidłowości w sobotę lub niedzielę. Przepisy tego nie zabraniają. W teorii bywa różnie – choć nie jest to niemożliwe. Pamiętajmy, że osoby zatrudnione w Zakładach Ubezpieczeń Społecznych pracują od poniedziałku do piątku.
Kontrola inspektora ZUS – gdzie powinien przebywać pracownik na L4
Na podstawie obowiązujących przepisów prawa, pracownik któremu wystawiono zwolnienie lekarskie ma obowiązek przebywać w miejscu przez siebie zadeklarowanym. Według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych „kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadza się:
- miejscu zamieszkania,
- miejscu czasowego pobytu (adres pobytu w okresie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby podawany jest w zaświadczeniu lekarskim e-ZLA),
- miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku pracownika, co do którego płatnik składek posiada informacje, że jest również zatrudniony u innego pracodawcy,
- wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz innego podmiotu albo równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą),
- innym miejscu, jeżeli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe”.
Nieobecność podczas kontroli zwolnienia lekarskiego – konsekwencje
Nieobecność podczas kontroli nie zawsze powoduje cofnięcia zasiłku chorobowego. Niekiedy okazuje się, że istnieją różne przyczyny nieobecności pracownika. Takim uzasadnieniem jest:
- wizyta u lekarza
- rehabilitacja
- konieczność wykupienia leków
- zrobienie podstawowych zakupów żywnościowych.
W takiej sytuacji kontrolę l4 powinno się przeprowadzić ponownie. Jeśli nie będzie takiej możliwości można żądać od pracownika wyjaśnień w sprawie przyczyn jego nieobecności podczas przeprowadzanej kontroli. Dopiero wówczas, gdy ubezpieczony odmówi udzielenia wyjaśnień lub ich nie udzieli w wyznaczonym terminie, można uznać nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia.